وحدت روی مدار صفر و صد

جمهوریت: سیما پروانه گهر در روزنامه سازندگی نوشت؛ درست در همان روزی که منوچهر متکی، سخنگو.ی شورای وحدت اصولگرایان از اهمیت کاندیداتوری ابراهیم رییسی برای اصولگرایان و شخصیت وحدت ساز وی برای انتخابات در جریان اصولگرا گفته و تاکید کرده است که شورای وحدت از ایشان درخواست کاندیداتوری برای انتخابات را دارد چرا که « آقای رئیسی نامزد پاکدست و قابل اعتماد برای کشورداری است»، محمدرضا باهنر ، دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری در گفت و گویی با سایت نامه نیوز گفته است:« من خودم هم که چند بار شخصا با آقای رئیسی صحبت کردم، ایشان گفت من نمی‌آیم، اما عالم سیاست اصلا این جذمیت‌ها را ندارد؛ این‌که فردا چه اتفاقی می‌افتد و یا پس فردا چه اتفاقی می‌افتد.»

باهنر اما در عین حال به شفاف ترین شکل ممکن وضعیت متشتت اصولگرایان در آستانمه انتخابات خرداد ۱۴۰۰ را تشریح کرده است:« آقای رئیسی بیاید، قاعدتا اجماع خیلی سریع انجام می‌شود و حتی من پیش‌بینی‌ام این است که مثلا آقای قالیباف هم ممکن است یکسری مقاومت‌هایی بکند، ولی نهایتا همراه می‌شود، ولی اگر رئیسی نیاید، آن وقت من اجماع در جامعه اصولگرایی را خیلی سخت می‌بینم و نگرانم که اصلا داستان سال ۹۲ تکرار شود. اگر آقای رئیسی بیاید می‌شود سال ۹۶، البته بارها و بارها قدرتمندتر و قوی‌تر، اگر آقای رئیسی نیاید، می‌شود سال ۹۲.»
باهنر به نکته اصلی در جریان اصولگرا در شرایط فعلی اشاره کرده است یعنی عدم اجماع اصولگرایان بر روی قالیباف و امکان تکرار آرایش سیاسی-انتخاباتی اصولگرایان در سال ۹۲ در صورت عدم کاندیداتوری رییسی. در حال حاضر محمدباقر قالیباف در صورت عدم کاندیداتوری رییسی گزینه اصلی شورای ائتلاف نیورهای انقلاب است اما او نیز در روزهای اخیر تاکید کرد که وارد عرصه انتخابات نمی شود؛ چراغ سبزی به رییسی و تلاشی دیگر برای اقناع او در جهت حضور در عرصه رقابت های انتخابات خرداد ۱۴۰۰٫
صحبت های روز گذشته منوچهر متکی درباره ابراهیم رییسی در حال حاضر آخرین دعوت از زنجیره تلاش های مکرر اصولگرایان برای کاندیداتوری رییس در انتخابات است. ۵ اسنفد سال جاری بود که خبر دعوت از ابراهیم رییسی توسط اعضای مجلس خبرگان برای برگزاری جلسه درباره انتخابات ۱۴۰۰ و رد این دعوت توسط رییسی منتشر شد. یکی از اعضای مجلس خبرگان در این باره گفت: دیروز در حاشیه اجلاسیه مجلس خبرگان، حدود ۴۰ تا ۵٠ نفر از اعضای مجلس خبرگان قصد برگزاری جلسه خصوصی با حجت‌ الاسلام والمسلمین رئیسی درباره موضوع انتخابات ۱۴۰۰ را داشتند، که آقای رئیسی به دلیل اطلاع از موضوع جلسه، ضمن تشکر از ایشان، برگزاری این جلسه را نپذیرفته است. به فاصله اندکی بعد ۲۰۸ نماینده مجلس یازدهم در نامه از رییسی درخواست کردند تا وارد عرصه رقابت های انتخاباتی ۱۴۰۰ شود.پیش از ان نیز غلامحسین اسماعیلی سخنگوی قوه قضاییه نیز در ٢٨ بهمن سال جاری در نشست خبری در پاسخ به سوالی درخصوص ورود رئیس قوه قضاییه به انتخابات ریاست جمهوری گفته بود که‌ انجام خدمات کاملا موفقیت آمیز در دستگاه قضایی و تحول دستگاه قضا از آغازین روزهای تصدی ایشان در قوه آغاز شده و ایشان با برنامه جامع تحولی مسئولیت قوه قضاییه را پذیرفتند و روند اقدامات مشخص و منطقی به دور از فعالیت های تبلیغاتی بوده است و جز به قوه قضاییه به مساله و موضوع دیگری فکر نمی کنند. سخنگوی شورای وحدت اما روز گذشته بر نقش وحدت ساز رییسی تاکید کرده است، موضوعی که اصولگرایان می توانند با آن رییسی را در یک معذوریت انتخاباتی- سیاسی قرار دهند.متکی در نیمه بهمن نیز گفته بود که رئیسی اقبال خوشی در شورای وحدت دارد حالا اما کار از اقبال و استقبال گذشته است و اصولگرایان می دانند کاندیداتوری رییسی برای آن ها حیاتی است. نخست این که رئیسی در طی مدت فعالیت خود در قوه قضاییه به اذعن جریان اصولگرا و بسیاری از چهره های اصلاحط لب سرمایه اجتماعی تازه را برای خود ایجاد کرده است . این سرمایه اجتماعی باید به ۱۶ میلیون رای ابراهیم رییسی در انتخابات ۱۳۹۶ اضافه شود چرا که ان زمان رئیسی از تولیت آستان قدس رضوی پا به عرصه انتخابات گذاشت . با یک حساب و کتاب ساده ان ها می دانند ابراهیم رییسی پتانسیل رای اوری در صحنه انتخاباتی ۱۴۰۰ را دارد و می تواند علاوه بر رای اوری ، نرخ مشارکت را نیز تا حدودی تغییر داده و بالا ببرد. افزایش نرخ مشارکت علاوه بر دستور رهبرانقلاب در شرایط فعلی برای اصولگرایان بسیار مهم است چرا که آن ها با اتهام «پیروزی بدون رقیب در فضای مشارکت حداقلی» مواجه هستند و برگزاری انتخاباتی با حضور کاندیدای واحد این جریان تحت لوای نام ابراهیم رییسی، به ان ها مستنداتی برای رد این اتهام و ادعا می دهد.

فضای اردوگاه اصولگرایان در غیاب رییسی چندان امیدوار کننده نیست. حمید رسایی روز گذشته در تویتی نوشته است که گزینه اصلی شورای ائتلاف محمدباقر قالیباف و گزینه نهایی شورای وحدت علی لاریجانی است.رسایی همچنین گفته است که تاکید و اصرار شورایهای وحدت و ائتلاف درباره کاندیداتوری رییسی تعارف است و در صورت تحقق این کاندیداتوری آن ها در معذوریت ادعاهای خود می مانند و حتی ممکن است با کاندیداهای خود وارد عرصه شوند . اظهارات رسایی چندان دقیق به نظر نمی رسد چرا که به خاطر داریم در سال ۹۲ با کاندیداتوری ابراهیم رئیسی، محمد باقر قالیباف در فضای «اجبار» از انتخابات کناره گیری کرد و در نامه ای که درباره انصراف خود نوشت به خوبی مساله فشار و اجبار برای انصراف از حضور ر ادامه رقابت مشهود بود . او بعدها در ایام انتخابات مجلس نیز مکررا نسبت به این مساله اشاره کرد. حتی میرسلیم نیز در گفت و گوهایی از رویه جمنا برای حذف کاندیداهای دیگر به نفع رییسی انتقاد کرد.
فارغ از ادعای حمیدرسایی، در صورت عدم کاندیداتوری ابراهیم رییسی شورای ائتلاف محمدباقر قالیباف را در دستورکار قرار می دهد. شورای وحدت با این خبر رو به رو است که گزینه علی لاریجانی را دارد در حالی که چهره های مختلف این جریان علی لاریجانی را در بین اسامی مورد نظر اعلام نمی کنند . ممکن است تشکل هایی همچون جبهه پیروان خط امام و رهبری با لاریجانی و اعلام او به عنوان کاندیدای نهایی شورای وحدت موافق باشند اما علی لاریجانی که روزگاری به واسطه بیت پدر در بین علما محبوب بود حالا در بین شیوخ سنتی اصولگرا که در شورای وحدت صاحب نفوذ هستند، مخالفان سرسخت و جدی دارد بنابراین ممکن است که شورای وحدت در نهایت از بی کاندیدایی با شورای ائتلاف بر سر محمدباقر قالیباف ائتلاف کند اما حتی اگر شورای وحدت بر اساس ادله گفته شده و از هراس عبور همیشگی شورای ائتلاف از خود، با آن ها درباره قالیباف ائتلاف کند، اما جبهه پایداری تن به چنین وحدتی نخواهد دارد و با گزینه های احتمالی خود ام از سعید محمد و سعلی جلیلی در عرصه رقابت حاضر می شود . کاندیداهای پراکنده دیگر همچون محسن رضایی نیز بدون شک در عرصه باقی می مانند . منوچهر متکی درست گفته است؛ رییسی می تواند وحدت ساز باشد. مساله و بحران اصلی انتخابات-سیاسی اصلگرایان و اصلاح طلبان در آخرین هفته های سال قبل از انتخابات ۱۴۰۰ مشترک است. آن ها درگیر تشتت چشم انتظار گزینه هایی هستند که بتوانند وحدت ساز باشند و هر دو جریان به خوبی می دانند از سازوکارهای وحدت، کاندیدای واحد بیرون نمی آید بلکه مساله اصلی خود مصادیق هستند یعنی باید مصداق ها نهایی شوند تا سازوکارها براساس آن ها شکل بگیرند . مگر نه این که اصولگرایان یدطولایی در ساختارهای انتخاباتی شکست خورده دارند . نمونه برجسته آن شورای هماهنگی نیروهای انقلاب زیر سایه مدیریت علی اکبر ناطق نوری که به حاشیه رانده شد و احمدی نژاد به عنوان کاندیدای اصولگرایان راهی پاستور شد . داستان امروز همان روایت همیشه است؛ تشتتی که تنها با چهره های وحدت ساز تجمیع می شود . شاید این چهره در اردوگاه اصلاحات ظریف باشد اگرچه به خاطر تبار ریشه غیراصلاح طلبش بدون شک با مخالفت های جدی اتحاد ملت رو به رو خواهد شد.
با این وجود نه محمد جواد ظریف و نه ابراهیم رییسی هیچ چراغ سبزی در زمینه کاندیداتوری اعلام نکرده اند. رییسی نمی خواهد حکم رهبری درباره ریاست قوه قضاییه را زمین بگذارد در عین حال در مدیریت قوه قضاییه به الگوهای مورد نظر خود نزدیک است و نمی خواهد از تصویری که در راس این قوه و در ردای قاضی القضات به آن رسیده دوری کند . ظریف نیز علی رغم تمامی انتقادات به دولت روحانی چهره موفقی در دولت است . او شمایل گفت و گو ی رسمی با غرب و یادی از سندی است که امیدهای بسیاری به آن بسته شده بود . محمدجواد ظریف خود می گوید تنها و تنها وزیر امور خارجه است و نمی خواهد جز این باشد. دو چهره مورد نظر اصلاح طلبان و اصولگرایان که می توانند وحدت را برای ان ها حتی شکننده، رقم بزنند نمی خواهند وارد این گود شوند . این موضوع به معنای نقد و قضاوت آنان نیست چرا که کار رییس جمهور سیزدهم با این حجم از تنش های داخلی و مشکلات خارجی که منجر به اقتصاد فعلی شده، کار سهلی نیست و کسی نمی خواهد سرمایه اجتماعی خود را صرف مبارزه ای نامعلوم در این عرصه کنند.