مقصر وضعیت سیاه کرونایی در مشهد

جمهوریت : تسنیم نوشت: این روزها بار دیگر وضعیت سیاه کرونایی در مشهد سبب شده تا آمارهای فوت و مرگ و میر هر روز بالاتر برود.

در روزهایی که دوباره آمار مبتلایان و فوتی‌های کرونا رو به افزایش است، بار دیگر برخی افراد به جای مطالبه پاسخگو بودن ستاد ملی مقابله کرونا درباره چرایی روند کُند واکسیناسیون و عدم نظارت کافی بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی، تلاش می‌کنند ذهن مردم را از دلایل اصلی دور کنند و با یک سری بهانه جویی‌های تکراری، جای جلاد و شهید را عوض کنند.

با اینکه همگان می‌دانند مقصر اصلی به وجود آمدن این شرایط، ناکارآمدی سیستم نظارتی و بهداشتی و کم‌کاری‌های دولتی است که به خط پایان رسیده، اما گروهی تصمیم گرفته‌اند برای سرپوش گذاشتن روی خطاهای متولیان دولتی، دیگران را مقصر جلوه دهند. تجربه‌ای شکست خورده که معلوم نیست چرا برخی همچنان بر آن اصرار دارند! با وجود تجربه چهار موج سهمگین کرونا، متاسفانه بی‌تدبیری‌های ستاد ملی مقابله با این بیماری، کشور را درگیر پنجمین موج کرده است؛ موجی سهمگین‌تر از موج‌های قبل که آمار فوت‌های روزانه در کشور را به ۴۱۱ نفر رسانده و طبق اعلام معاون کل وزیر بهداشت، امکان افزایش آن تا روزانه ۸۰۰ فوتی هم وجود دارد.

گزارش مستند مرکز پژوهش‌های مجلس

اما اینکه چطور با وجود تجارب چهار موج قبلی، بار دیگر در پنجمین موج این بیماری گرفتار شده‌ایم، پاسخی واضح دارد که در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز به آن اشاره شده است. این گزارش که دوشنبه ۱۱ مرداد منتشر شده، به بررسی عملکرد متولیان در مقابله با کرونا پرداخته و نقاط ضعف آن را برشمرده است: «عدم اتخاذ تصمیمات قاطعانه»، «تصمیم‌گیری نابهنگام»، «ضعف حمایت‌های اجتماعی و اقتصادی و فقدان ساز وکارهای مناسب اجرایی و نظارتی برای اعمال محدودیت‌ها»، «تأخیر در بستن مرزهای کشور»، «چندصدایی و تناقض‌گویی مسئولان»، «تصمیمات فاقد ضمانت اجرایی»، «ترکیب ناقص و فرآیندهای تصمیم‌گیری انحصاری در ستاد ملی مقابله با کرونا»، «ظرفیت پایین انجام تست کرونا» و«فرآیند کُند واکسیناسیون». این ۹ عامل، مهم‌ترین نقطه ضعف‌های ستاد ملی مقابله با کرونا در موج چهارم بیماری بوده که تقریبا همه آن‌ها دوباره در موج پنجم هم در حال تکرار شدن است.

مردم کوچه و خیابان هم از ناکارآمدی‌ تصمیم‌ها خبر دارند

البته شاید دستیابی به این نتیجه، خیلی هم نیازمند پژوهش و اظهارنظر نهادی مانند مرکز پژوهش‌های مجلس نبود و اگر از مردم عادی کوچه و خیابان هم سوال میشد، همین‌ها را می ‌گفتند. ناکارآمدی این ستاد ملی برای همه مردم شفاف شده و خروجی‌اش این بوده که به دلیل عمل نکردن دولت به تعهدات خود در قبال اصناف و پرداخت نشدن تسهیلات حمایتی به ازای اجرای دقیق تعطیلی‌های گروه‌های شغلی، حتی اکنون در بحرانی‌ترین شرایط مشهد هم بسیاری از مشاغل غیرضروری در حال فعالیت‌اند و اصناف هم می‌دانند که هیچ نظارتی در این خصوص وجود ندارد.

درخواست کمک وزیر بهداشت از رهبر معظم انقلاب

سندی دیگر بر ناکارآمدی ستاد ملی مقابله با کرونا اینکه، وزیر بهداشت به عنوان مهم‌ترین وزیر عضو این کابینه، بارها و بارها از عملکرد آن انتقاد و گلایه کرده است. تازه‌ترین آن هم، نامه دو روز قبل دکتر نمکی به رهبر معظم انقلاب و درخواست از ایشان برای دخالت مستقیم در تصمیم‌گیری‌ها و کسب اجازه برای اعمال دو هفته تعطیلی و برخورد نظامی و انتظامی با پروتکل شکستن‌ها بود. تصمیمی که به طور طبیعی باید در ستاد ملی مقابله با کرونا اخذ شود اما ناکارآمدی آن، چاره‌ای جز مکاتبه مستقیم وزیر با عالی‌ترین شخص نظام باقی نگذاشت. هرچند که رهبر معظم انقلاب، باز هم همانند همیشه حفظ اعتبار و جایگاه دولت‌ها را ارزشمند شمردند و با پرهیز از دخالت مستقیم در امور اجرایی کشور، در نامه‌ای به رئیس‌جمهور به عنوان رئیس ستاد ملی مقابله با کرونا، خواستار بررسی این درخواست وزیر بهداشت شدند و رونوشتی از این نامه نیز برای رئیس‌جمهور منتخب ارسال شد.

نکته دیگر اینکه حال و هوای انتخابات ریاست جمهوری و شورای شهر در دو سه ماه اخیر، برخی مسئولان از جمله استاندار خراسان رضوی و شهردار مشهد را هم گرفتار خود کرد و خروجی آن، وضعیت فعلی مشهد است. همه کارشناسان شهادت می‌دهند که ستاد استانی مقابله با کرونا به ریاست استاندار، حتی در حد یک اداره شهرستانی هم کارایی و اثرگذاری نداشت و تنها کارش، گوش به فرمان بودن ستاد ملی بوده، آن هم ستادی که تکلیفش برای همه روشن است.

اکنون شهر مشهد در موج پنجم کرونا دست و پا می‌زند و به جای استاندار و شهردار، این، تولیت آستان قدس رضوی است که باید به خط مقدم بزند و در تماس‌های تلفنی با وزیر بهداشت و رئیس ستاد اجرایی فرمان امام(ره)، خواستار تسریع در روند واکسیناسیون مردم و نجات آن‌ها از این وضعیت اسف‌بار سلامت و اقتصاد ‌شود.

بحرانی شدن اوضاع مشهد مقدس در سایه کوتاهی مسئولان

در این بین، اوضاع مشهد نیز بحرانی شده و نگرانی‌های بسیاری را برای مردم این شهر ایجاد کرده است. اما اینکه چرا مشهد به چنین شرایطی رسیده، پاسخ‌های روشنی دارد که در اظهارنظرهای مسئولان هم مطرح شده است. به عنوان مثال، کمبود امکانات درمانی و بهداشتی در برخی شهرستان‌های خراسان رضوی و استان‌های مجاور، بسیاری از بیماران از جمله مبتلایان به کرونا و خانواده‌های آن‌ها را به مشهد کشانده است.

در این بین حتی در خروجی‌های استان‌هایی همچون سیستان و بلوچستان و گلستان، که از استان‌های پرخطر کرونایی در هفته‌هایی اخیر بوده‌اند نیز، هیچ محدودیتی اعمال نشده و حضور اهالی این استان‌ها در شهر مشهد کاملا مشهود است. مصداق این ادعا نیز، صحبت‌های رئیس اداره پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های واگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد است، که گفته است: «بخش زیادی از بیماران بستری در مشهد، از سایر دانشگاه‌های علوم پزشکی مستقر در استان و نیز استان‌های همجوار مانند سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و گلستان پذیرش شده‌اند». این که شهر مشهد به‌دلیل بهره‌مندی از امکانات بهداشتی مناسب و کادر درمان متخصص، امکان ارائه خدمت به مردم سایر استان‌ها به ویژه استان‌های محروم را دارد، اتفاقی است خوب، اما توجیهی بری کم‌کاری مسئولان متولی در افزایش فشار روی این کلانشهر نیست.

از باز بودن رستوران‌ها تا شرایط نگران‌کننده حمل‌ونقل عمومی

این مشکلات تحمیلی به مشهد به دلیل بی‌تدبیری مسئولان را، بگذارید کنار دیگر سهل‌انگاری‌ها: باز بودن همه بازارها و پاساژها، فعال بودن همه رستوران‌ها در سطح شهر مشهد و مناطق گردشگری طرقبه و شاندیز، وضعیت فاجعه‌آمیز فاصله‌گذاری اجتماعی در حمل و نقل عمومی به‌ویژه در اتوبوس و قطار شهری، فراموش شدن رعایت پروتکل‌ها در ادارات دولتی و حتی استانداری خراسان رضوی و … .

حرم امام رضا(ع)؛ الگوی ملی رعایت پروتکل‌ها

حالا که وضعیت شهر و استان و اشتباهات و خطاهای فاحش ستادهای ملی و استانی در مدیریت مقابله با کرونا در خراسان رضوی شفاف شد، بد نیست خبرها و گزارش‌های رسمی درباره حرم مطهر امام رضا(ع) و عملکرد آستان قدس رضوی در این حوزه را هم مرور کنیم.

اینکه اعضای ستاد ملی مقابله با کرونا، عالی‌ترین مقام وزارت بهداشت و معاونان او طی بازدیدهای مستمر از حرم مطهر رضوی، سطح رعایت پروتکل‌ها و دستورالعمل‌های بهداشتی در این مکان زیارتی را بی‌بدیل و بهتر از همه مکان‌های عمومی کشور ارزیابی می‌کنند، اینکه طبق نظرسنجی‌ها با وجود سقوط میزان رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی در کل کشور به زیر ۴۰ درصد، میزان رعایت آن در حرم امام رضا(ع) بالای ۹۰ درصد است، اینکه همچنان توزیع ماسک و ضدعفونی کردن دست‌ها در ورودی‌های حرم مطهر جزو الزامات است و تاکنون بیش از ۲۰ میلیون ماسک و چند صد تن مایع ضدعفونی کننده بین زائران و مجاوران توزیع شده است، اینکه خادمان سلامت در صحن‌ها و رواق‌ها مدام در حال نظارت بر اجرای دستورالعمل‌های بهداشتی هستند و ده ها خبر و گزارش رسمی دیگر، نشان دهنده آن است که اتفاقا اگر یک الگوی موفق در اجرای مصوبات ستاد ملی مقابله با کرونا وجود داشته باشد، حرم مطهر امام رضا(ع) و مدیریت و نظارت آستان قدس رضوی است.