«ایران از روسیه، هواپیماهای جنگنده، جت آموزشی و بالگرد رزمی خریده است.» این خبری است که رئیس ستاد کل نیروهای مسلح به عنوان نتیجه سفرش به روسیه اعلام کرده است و همین یک جمله کافی است تا خاطرات تلخ بد عهدی‌های روسیه بار دیگر زنده شود.
این اولین بار نیست که ایران از روسیه تسلیحات نظامی می‌خرد اما گویا بد عهدی‌های روسیه هم تمامی نخواهد داشت. پیش از این و در ماجرای خرید سامانه اس ۳۰۰ از روسها شاهد بودیم که روسیه ۹ سال تحویل این سامانه را به تعویق انداخت و سر انجام پس از امضای برجام این سامانه را به ایران تحویل داد.
حال در شرایطی که برجام روی هواست و هر لحظه صحبت‌های ضد و نقیضی در خصوص احیای دوباره آن به گوش می‌رسد آیا امکان این وجود دارد که روسیه بر سر عهد و پیمان خود بماند؟ یا بار دیگری شاهد عهد شکنی روسها در خصوص تعهداتشان نسبت به ایران خواهیم بود؟
پیش از این شاهد بودیم نه سال پس از امضای قرارداد فروش سامانه‌های موشکی اس ۳۰۰ بین مسکو و تهران و امتناع روسها از تحویل آنها به ایران که منجر به اعتراض زیادی در محافل سیاسی و رسانه‌ای این کشور شد، سر انجام در اردیبهشت ماه سال ۹۵ با توجه به توافق هسته‌ای ایران با گروه ۱+۵، این سامانه‌ها به ایران تحویل داده شد. در واقع روسیه پس از رفع تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، قرارداد اس-۳۰۰ را در دستور کار قرار داد و پس از تجدید و اصلاح این قرارداد، سامانه اس-۳۰۰ وارد کشور شد.
در سال ۲۰۰۷ قراردادی نظامی بین ایران و روسیه برای دریافت سامانه پدافندی اس-۳۰۰ امضا شده بود، اما روسها در سال ۲۰۱۰ به بهانه تحریم‌های سازمان ملل حاضر نشدند این سامانه دفاعی را تحویل ایران دهند. در همان مقطع ایران اعلام کرد که در دادگاهی در ژنو علیه روسیه شکایتی قانونی را مطرح کرده است. اما پس از توافق هسته‌ای ایران و غرب و رفع تهدیدهای نظامی علیه ایران، روسها آماده تحویل سامانه اس-۳۰۰ شدند.
در اصل ولادیمیر پوتین در فروردین ماه سال ۹۴ و درماه‌های پایانی مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب، با امضای حکمی، ممنوعیت فروش سامانه اس-۳۰۰ به تهران را لغو کرد. رئیس جمهور روسیه گفته بود که تحویل سامانه دفاعی اس-۳۰۰ به ایران نقض تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل محسوب می‌شود.
روسیه بدعهد این بار متعهد است؟
با این حال باید دید در حال حاضر که برجام سرنوشت نامشخصی دارد و طرفین این قرارداد هر کدام ساز خودشان را کوک کرده اند، آیا روسیه بر سر عهد و پیمان خود با ایران باقی خواهد ماند؟
