به گزارش جمهوریت ؛حضرت آیت الله خامنه ای به استفتائی پیرامون « تعلق گرفتن خمس به هبه،هدیه ،جایزه بانکی ،مهر و ارث» پاسخ گفتند.
س ۸۵۱: آیا هبه و هدیه عید (عیدی) خمس دارد؟
ج: هبه و هدیه خمس ندارد، هرچند احوط این است که اگر از مخارج سال زیاد بیاید، خمس آن پرداخت شود.
س ۸۵۲: آیا به جایزههایی که توسط بانکها و صندوقهای قرض‌الحسنه به افراد پرداخت می‌شود، خمس تعلّق میگیرد یا خیر؟
ج: خمس در جایزهها و هدیهها واجب نیست.
س ۸۵۳: آیا مبالغی که بنیاد شهید به خانوادههای شهدا میپردازد، به مازاد از مخارج سال آن، خمس تعلّق میگیرد؟
ج: چیزى که بنیاد شهید به خانوادههاى عزیز شهدا هدیه مىکند، خمس ندارد.
س ۸۵۴: آیا نفقهای که شخصی از طرف پدر یا برادر یا یکی از اقوام دریافت میکند، هدیه محسوب می‌شود یا خیر؟ در صورتی که نفقه دهنده خمس اموال خود را نپردازد، آیا بر نفقه گیرنده پرداخت خمس آنچه که از او میگیرد، واجب است؟
ج: تحقق عنوان هبه و هدیه تابع قصدِ دهنده است و در فرض سؤال بر نفقه گیرنده، پرداخت خمس آن واجب نیست.
س ۸۵۵: به دخترم یک واحد مسکونی به عنوان جهیزیه عروسیش دادهام، آیا این واحد مسکونی خمس دارد؟
ج: اگر هبه واحد مسکونى که به دخترتان بخشیدهاید، عرفاً مطابق شأن شما محسوب شود، و در بین سال خمسى بخشیده باشید، دادن خمس آن واجب نیست.
س ۸۵۶: آیا جایز است که انسان مالی را قبل از گذشت یک سال بر آن، به همسرش هدیه دهد، با آنکه میداند وی آن مال را برای خرید خانه در آینده و یا مخارج ضروری، ذخیره خواهد کرد؟
ج: این کار جایز است و مالى که به همسرتان بخشیدهاید، اگر به مقدارى باشد که عرفاً مناسب شأن شما و افراد مانند شماست و بخشش صورى و به قصد فرار از خمس هم نباشد، خمس ندارد.
س ۸۵۷: زن و شوهری برای اینکه خمس به اموال آنها تعلّق نگیرد، قبل از رسیدن سال خمسیشان، اقدام به هدیه کردن سود سالانه خود به یکدیگر میکنند، امیدواریم حکم خمس آنها را بیان فرمایید.
ج: با اینگونه بخشش که صورى و براى فرار از خمس است، خمسِ واجب از آنان ساقط نمىشود.
س ۸۵۸: شخصی برای رفتن به حج استحبابی مبلغی را به حساب سازمان حج واریز کرده، ولی قبل از تشرف به زیارت خانه خدا، فوت نموده است، این مبلغ چه حکمی دارد؟ آیا مصرف کردن آن در نیابت از حج میت واجب است؟ آیا خمس به آن تعلّق میگیرد؟
ج: فیش حج که در قبال مبلغى که به حساب سازمان حج واریز کرده، دریافت نموده، به قیمت فعلىاش از ترکه میت محسوب مىشود، و میت اگر حج برذمّه ندارد و وصیت به حج هم نکرده، صرف آن در حج نیابى براى میت واجب نیست، و خمس آن اگر پرداخت نشده باشد، در فرض سؤال واجب است پرداخت شود.
س ۸۵۹: باغ پدری از طریق بخشش یا ارث به پسرش منتقل شده است، آن باغ هنگام هدیه یا انتقال به او بابت ارث، قیمت زیادی نداشت، ولی در حال حاضر قیمت آن هنگام فروش با قیمت قبلی آن تفاوت زیادی کرده است، آیا به آن مقدار زیادی که بر اثر افزایش قیمت حاصل شده، خمس تعلّق میگیرد؟
ج: ارث و هبه و پول فروش آنها خمس ندارد، هرچند قیمت آنها افزایش یافته باشد، مگر اینکه نگهدارى آن به قصد تجارت و زیاد شدن قیمت باشد؛ که در این صورت، پس از فروش بنا بر احتیاط واجب باید خمس ارزش افزوده آن پرداخت شود.
س ۸۶۰: اداره بیمه مبلغی را بابت هزینه درمان به من بدهکار است و مقرر شده که در همین روزها به من پرداخت شود، آیا به این مبلغ خمس تعلّق میگیرد؟
ج: اگر از درآمد هزینه کرده‌اید و بعد بیمه آن را برمی‌گرداند، خمس دارد.
س ۸۶۱: آیا به پولی که از حقوق ماهیانهام برای خرید لوازم ازدواج در آینده، پس‌انداز میکنم، خمس تعلّق میگیرد؟
ج: اگر عین پولى را که بابت حقوق ماهیانه مىگیرید، پس‌انداز مىکنید، باید سر سال خمس آن پرداخت شود، مگر آنکه بخواهید تا چند روز آینده صرف خرید لوازم ضرورى ازدواج نمایید.
س ۸۶۲: در کتاب «تحریرالوسیله» آمده است که مهریه زن خمس ندارد و فرقی بین مهریه مدت‌دار و بدون مدت گذاشته نشده است، امیدواریم آن را توضیح فرمایید.
ج: در عدم وجوب خمس مهریه فرقى بین مهریه مدت دار و بدون مدت و بین پول نقد و کالا وجود ندارد.
س ۸۶۳: دولت در ایام عید به کارمندان خود اجناسی را به عنوان عیدی داده که مقداری از آن تا سر سال باقی مانده است. با توجه به اینکه عیدی کارمندان خمس ندارد، ولی چون ما در برابر این اجناس مقداری پول پرداخت کردهایم، لذا آنچه به ما داده می‌شود هدیه به معنای دقیق آن نیست، بلکه با قیمت کمتری در برابر عوض داده شده است، آیا خمس آن مقدار از کالا که در برابر آن پول پرداخت شده، باید داده شود؟ یا اینکه باید قیمت واقعی آن در بازار آزاد محاسبه و خمس آن پرداخت شود؟ و یا چون عیدی است، هیچ‌گونه خمسی ندارد؟
ج: در فرض مذکور نظر به اینکه قسمتى از اجناس در واقع از سوى دولت مجانى به کارمند داده مىشود و در برابر قسمتى پول دریافت مىکنند، فلذا از کالاى باقى‌مانده به نسبت مقدارى که پول در برابر آن پرداخت نمودهاید، واجب است که خمس عین اجناس باقى‌مانده یا قیمت فعلى آن را بپردازید.
س ۸۶۴: شخصی فوت نموده و هنگام حیات، خمسی را که بر ذمّهاش بوده در دفتر خود یادداشت کرده و تصمیم به پرداخت آن داشته است، در حال حاضر بعد از فوت وی همه افراد خانواده او به استثنای یکی از دخترانش از پرداخت خمس خودداری کرده و در ترکه متوفّی برای مخارج خود و میت و غیر آن، تصرّف میکنند، خواهشمندیم نظر خود را در رابطه با مسائل زیر بیان فرمایید: ۱ ـ تصرّف در اموال منقول و غیرمنقول متوفّی توسط داماد یا یکی از ورّاث او، چه حکمی دارد؟ ۲ ـ غذا خوردن داماد یا یکی از ورثه در خانه او چه حکمی دارد؟ ۳ ـ تصرّفات قبلی این افراد در اموال میت و غذا خوردن آنها در خانه متوفّی چه حکمی دارد؟
ج: اگر میّت وصیت کند که مقدارى از دارایى او به عنوان خمس پرداخت شود یا ورثه یقین پیدا کنند که وى مقدارى خمس بدهکار است، تا وصیت میت و یا خمسى را که بر عهده دارد از ما ترک او ادا نکنند، نمىتوانند در ترکه او تصرّف نمایند، و تصرّفات آنان قبل از عمل به وصیت وى یا پرداخت دین او، نسبت به مقدار وصیت یادین در حکم غصب است و نسبت به تصرّفات قبلى نیز ضامن هستند.
انتهای پیام/
