حکم خرید و فروش اعضا

به گزارش جمهوریت؛ آیت الله العظمی مکارم مدظله به استفتائانی پیرامون”خرید و فروش اعضا ” پاسخ گفتند.

۱- اهداء اندام بدن بعد از مرگ

سؤال:اهداء اندام بدن بعد از مرگ به دیگران چه حکمی دارد ؟

پاسخ:در صورتی که حفظ جان یا عضو مهم مسلمانی متوقف بر آن باشد اشکالی ندارد.

۲- تهیه نطفه از بانک نطفه

سؤال:بعضى از مؤمنین و مؤمنات که براى اولاددار شدن به مراکز نابارورى مراجعه مى کنند و از حیث نطفه نقایصى دارند، آیا مى توانند از نطفه هایى که در بانک نطفه نگهدارى مى شود در لقاح مصنوعى با منى خود آنها ممزوج و شرایط لقاح را فراهم و با دستگاه در رحم همسران آنها قرار دهند یا خیر؟ در صورتى که به طور کلّى در منى آنها اسپرم و تخمک وجود نداشته باشد آیا مى توانند از اسپرمها و تخمکهاى مجهول الهویه موجود در بانک نطفه استفاده نمایند و چنانچه در دو فرض فوق فرزندى به وجود آید ولد متعلّق به چه کسى خواهد بود؟

پاسخ:استفاده از نطفه بیگانه براى صاحب فرزند شدن جایز نیست و تولّد فرزند باید مستند به ازدواج صحیح شرعى باشد ولى اگر چنین عملى انجام شود، فرزند متعلّق به صاحبان نطفه است و نسبت به مادرى که در رحم او کشت شده نیز محرم مى باشد، بى آن که از او ارث ببرد.

۳- فروش یا اهداء عضوی که با اجرای حد قطع شده

سؤال:عضوى که در حدود یا قصاص قطع مى شود، در اختیار چه کسى قرار مى گیرد؟ آیا صاحبش حقّ فروش، یا اهداى آن را خواهد داشت؟

پاسخ:متعلّق به صاحب آن عضو است.

۴- پیوند تخمدان زن اجنبیه به زوجه

سؤال:در مورد پیوند تخمدان زن اجنبى (مانند پیوند کلیه) براى باردار شدن زوجه، لطفاً به سؤالات زیر پاسخ دهید:
الف) آیا این کار جایز است و دیه دارد؟

ب) آیا تخمدان را مى توان فروخت؟

ج) حکم اولاد زوجه چگونه است؟

د) آیا زن اجنبى حقّى مانند مادر بودن پیدا مى کند؟

پاسخ:چنانچه ضرورتى براى این کار نباشد از آن صرف نظر شود. و اگر ضرورتى وجود دارد، بعد از پیوند این عضو جزء بدن آن زن مى شود، و فرزند مال خود اوست. و در فرض فوق دیه ندارد، و خرید و فروش آن جایز است; هرچند بهتر است که پول را در مقابل اجازه برداشتن عضو مزبور بگیرد، نه در مقابل خود آن.

۵- وصیت به فروش اعضاء پس از مرگ

سؤال:آیا انسان بالغ مى تواند وصیّت کند که پس از مرگ اعضاى بدنش را (مانند قلب و کلیه و…) بدون اخذ وجهى به بیماران نیازمند داده، سپس او را دفن کند؟ آیا مى تواند شرط کند که اعضا را بفروشند و در مواردى که وصیّت مى کند خرج کنند؟

پاسخ:این وصیّت تنها در صورتى نافذ است که ضرورتى ایجاب کند که اعضاى بدن او را بردارند. و بهتر آن است که رایگان در اختیار نیازمندان بگذارند، هرچند گرفتن پول به صورتى که در بالا گفته شد مانعى ندارد.

۶- خرید و فروش اعضاء برای پیوند

سؤال:خرید و فروش اعضا براى پیوند چه حکمى دارد؟

پاسخ:جایز است، ولى بهتر است پول را در برابر اجازه برداشتن عضو بگیرد.

۷- خرید و فروش عضو قطع شده در حد یا قصاص

سؤال:آیا فروش عضو قطع شده در حدّ یا قصاص، یا واگذارى آن به مسلمان دیگر جایز است؟

پاسخ:اگر به منظور پیوند به انسان دیگرى باشد (همان گونه که در پیوند کلیه مرسوم است) با اجازه صاحب آن جایز است.

۸- خرید و فروش مواد استخراج شده از عضو پیوندی

سؤال:خرید و فروش موادّى که از اعضاى پیوندى انسان استخراج مى گردد، نظیر پروتئین، فاکتور تحریک کننده استخوان سازى، و نظایر آن چه حکمى دارد؟

پاسخ:جایز است، هرچند بهتر است پول را در مقابل اعمالى که روى آن مواد انجام مى دهند بگیرند.

۹- خرید و فروش و پیوند مو

سؤال:آیا خرید و فروش و پیوند مو جایز است؟

پاسخ: جایز است.

۱۰- خرید و فروش اجساد کفار برای پیوند

سؤال:اجسادى از کفّار موجود است که برخى اعضاى آن را، جهت کارهاى تحقیقاتى یا پیوند و مانند آن، به مبالغ هنگفتى خریدارى مى کنند. آیا خرید و فروش این اعضا جایز است؟ آیا میان اجسادى که شناسایى نشده و اولیایى ندارند، با دیگر اجساد تفاوتى وجود دارد؟

پاسخ:هرگاه این کار براى حفظ جان افراد زنده، یا درمان بیمارى مهمّى ضرورت داشته باشد مانعى ندارد. و فرقى میان افراد شناخته شده و غیر آنها نیست.

۱۱- فرو ش اعضا توسط محکومین به اعدام

سؤال:آیا محکومین به اعدام یا قطع عضو، مى توانند قبل از اجراى حکم، اعضاى بدن خود را بفروشند، یا به کسى اهدا کنند؟

پاسخ:درصورتى که منافع عقلایى براى پیوند بر آن مترتّب باشد، اشکالى ندارد.

۱۲- خرید و فروش خون و کلیه

سؤال:بعضى از افراد براى کمک به درمان بیمارانى که نیاز به فرآورده هاى خونى یا اعضاى بدن دارند، حاضرند خون یا مثلاً کلیه یا چشم خود را بفروشند، خرید و فروش این اعضا چه حکمى دارد؟

پاسخ:فروختن خون و کلیه در صورتى که خطرى براى دهنده ایجاد نکند اشکالى ندارد; ولى بهتر آن است که پول را در مقابل اجازه برداشتن کلیه یا گرفتن خون بگیرند; ولى در مورد چشم مطلقاً جایز نیست.

۱۳- فروش عضو قطع شده در حد یا قصاص

سؤال:آیا فروش عضو قطع شده در حدّ یا قصاص یا واگذارى آن به مسلمان دیگر جایز است؟

پاسخ:اگر به منظور پیوند به دیگرى باشد (همان گونه که در پیوند کلیه مرسوم است) با اجازه صاحب آن جایز است.

۱۴- خرید و فروش اعضای بدن انسان

سؤال:حکم خرید و فروش اعضای بدن انسان از نظر معظم له چیست؟ در صورت حکم جواز، آیا شرایط خاصی باید وجود داشته باشد؟

پاسخ: فروش اعضایی که بدل دارد مانند یکی از دو کلیه اشکالی ندارد ولی احتیاط آن است که پول را در مقابل اجازه برداشتن عضو بگیرد نه خود عضو.

انتهای پیام/