جمهوریت: به تازگی کتاب سینمای نوری بیلگه جیلان نوشته ی آسومان سونر و ترجمه ی محسن مردانی توسط نشر ورا به چاپ رسیده است و قابل دسترس همگان می باشد. این کتاب به بررسی سینمای مهم ترین کارگردان سینمای معاصر ترکیه می پردازد که در ایران برای علاقه مندان سینما نامی کاملاً آشناست.
در مقدمه ای که مترجم برای کتاب نوشته است، در بخشی از آن بر توضیح کتاب آمده: “در این واکاوی و نقد سینمای جیلان آسومان سونر از سنتها و نظریههای مختلف نقد فیلم بهره گرفته است، از نقد فرمال به سیاق بوردوِل، تا نقد روانکاوانه در نظام فکری وینیکات که خود تحت تاثیر آرا ملانی کلاین بود، از جریانات برآمده از نظریه مجله اسکرین در دهه ۷۰ تا آرا فلسفی ژیل دلوز در رابطه با سینما و همینطور مطالعات متأختری همچون معماری و شهر در سینما را دست آویز خود برای این بررسی میکند (با زیربناهای تعلق، هویت و خاطره) که همگی همراه با کالبدی روایتگرایانه از جریان فیلمها به واسطه همنشین کردن هوشمندانهاش تفهیمی سرراست و دقیق را سبب میشود، و نظرگاهی را به وجود میآورد که نتیجهاش دیدی وسیع و همه جانبه از سینمای جیلان است.”.
معمولا سینمای جیلان را با گارگردان ایرانی عباس کیارستمی نیز به سبب تصاویر آشنایی که در فیلم های او می بینیم مقایسه می شود، خود جیلان نیز بارها نام کیارستمی را به عنوان منبع الهام اش و نزدیکی به سینمای ایران ابراز کرده است و در این کتاب نیز به این موضوع در بخش هایی اشاره می شود. در قسمتی از متن چنین آمده است که: ” فیلمهای جیلان بیشتر مانندِ کیارستمی است. هر دوی فیلمسازها از ایدهی بازی کردن به منظور پرداختن به مسئلهی وجودی بهره میگیرند، مانند: معنای زندگی، اخلاقیات، ضمیر خودآگاه، و غیره. و با انجام این کار، آنها به این نتیجه میرسند که بازی کنندهی اصلی در حقیقت خودِ سینما است.”
سینما ترکیه دارای فراز و نشیب های بسیاری است و مطالعات سینمای ترکیه در سال های اخیر مورد توجه بسیاری قرار گرفته و آسومان سونر یکی از نام های مطرحی است که در این زمینه فعالیت های بسیاری داشته. سونر که استاد دانشکده علوم و ادبیاتِ دانشگاه فنی ترکیه است، حوزه ی اصلی اش علوم انسانی و اجتماعی است، اما به طور گسترده ای کتاب و مقالات متعدد در خصوص سینمای ترکیه در نشریات و مجلات معتبر بین المللی منتشر می کند و مطرح ترین اثرش نیز همین متن حاضر می باشد که به تازگی چاپ گردیده است و منبعی مهم برای تفسیر و نقد همه ی جانبه ی سینمای جیلان به حساب می آید.
<
