جمهوریت : بیش از یک ماه است که کاربران فضای مجازی از کندی سرعت اینترنت در ساعات مختلف شبانه‌روز انتقاد دارند و درباره این نارضایتی بارها از سوی کاربران و کسب و کارها در شبکه‌های اجتماعی بحث و اظهارنظر شده است. حتی عده‌ای از کاربران و رسانه‌ها این افت کیفیت را به اجرای طرح حمایت از حقوق کاربران فضای مجازی و خدمات پایه کاربردی ارتباط دادند و کاهش دستوری پهنای باند را دلیل اختلال اینترنت بیان کردند.
رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی از پیگیری علت کندی اینترنت خبر داده و درعین حال، علت این مسئله را آغاز سال تحصیلی و استفاده دانشجویان و دانش‌آموزان از اینترنت می‌داند. با این حال حدود دو هفته گذشته یعنی ۱۲ مهرماه عیسی زارع پور وزیر ارتباطات با اشاره به دریافت گزارش های مردمی از طریق سامانه ۱۹۵ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و گلایه کاربران از کندی شبکه در ساعات پیک مصرف در برخی از نقاط کشور، دستور پیگیری دقیق و رسیدگی سریع به این موضوع را داد. با این حال گزارش‌ها هنوز حکایت از کندی اینترنت دارد.
پای شاد در میان است؟
یکی از متهمان کندی اینترنت، آغاز سال تحصیلی جدید و برگزاری کلاس‌های دانشجویان و دانش‌آموزان به‌صورت مجازی اعلام شده است. حسین فلاح جوشقانی، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات در گفت وگویی با شبکه خبر در این زمینه گفته: «شروع سال تحصیلی و رشد ۳ تا ۵ درصدی ترافیک استفاده از اینترنت در هفته ابتدایی مهرماه باعث کندی سرعت اینترنت شده است.»
به گفته او برای رفع این مشکل جلساتی با حضور همه عوامل تامین و توزیع اینترنت از جمله شرکت زیرساخت، شرکت مخابرات، اپراتورها و شرکت‌های اینترنت ثابت برگزار شده است. اما سوال بسیاری از کارشناسان این است که چرا مسئولان در سازمان تنظیم در زمینه تمهیدات لازم برای آغاز سال تحصیلی چاره ای نیندیشیده بودند. از سوی دیگر، مسئله‌ای که بیان می‌شود این است که نرم‌افزار شاد روی شبکه ملی اطلاعات قرار دارد و نمی‌تواند باعث کاهش اینترنت بین‌الملل شود. البته در روزهای گذشته شکایاتی از پاسخ ندادن و اختلال برای درخواست رمز دوم اینترنتی و افتتاح اینترنتی حساب در بانک های داخلی هم گزارش شده است.
اختلال به خاطر پهنای باند
انتظار برای حل نقاط دارای ضعف در شبکه ارتباطی کشور و افزایش کیفیت خدمات اپراتورهای اینترنت در حالی است که برخی خبرها از وجود مشکل در کمبود پهنای باند اینترنت کشور حکایت دارد، به نحوی که مدیران برخی اپراتورهای اینترنتی اذعان دارند که مشکل از زیرساخت‌های خدماتی آن ها نبوده بلکه پهنای باندی که از شرکت ارتباطات زیرساخت دریافت می‌کنند، کاهش یافته و با افت کیفیت مواجه است. این در حالی است که با افزایش مصرف اینترنت در کشور، نیاز است که ماهانه به میزان پهنای باند کشور افزوده شود اما این طور که ادعا می‌شود شرکت ارتباطات زیرساخت برای خرید پهنای باند بین‌الملل با مشکلاتی روبه رو است و به همین دلیل ظرفیت پهنای باند اینترنت کشور به حد اشباع رسیده و این مشکل در زمان پیک مصرف، نمود بیشتری دارد.
سایت «رادارهای ابرآروان» هم که وضعیت ارتباطات اینترنت ایران را براساس اطلاعات زیرساخت کشور در لحظه رصد می‌کند، نشان می دهد که وضعیت اختلال اینترنتی در ایران به اوج خود در شهرهای مختلف رسیده است. با این حال مدیران بیشتر شرکت‌های اینترنتی، اعلام کرده اند که این مشکل ربطی به زیرساخت‌های شبکه آن‌ها ندارد و پهنای باندی که از شرکت ارتباطات زیرساخت می‌گیرند، با کاهش و کیفیت پایین مواجه می‌شود.
رئیس هیئت مدیره شرکت شاتل به‌عنوان یکی از شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت هم در گفت‌وگویی با دیجیاتو ضمن اشاره به افت کیفیت اینترنت در کشور و اعتراض‌های مردم به این موضوع، گفته است که از دو ماه پیش و زمان شروع فعالیت وزیر ارتباطات جدید تا امروز پهنای باند اینترنت کشور افزایش نداشته است. او مدعی شده مجوز این افزایش ظرفیت پهنای باند، باید از سمت شورای عالی فضای مجازی صادر شود و چنین اتفاقی تا امروز رخ نداده است. به ادعای «محمدحسن شانه‌ساز زاده» این موضوع می‌تواند به طرح صیانت مرتبط باشد. او تاکید کرد که آن ها برای حل این چالش درخواست ملاقات با وزیر جدید ارتباطات را داشته‌اند اما «عیسی زارع پور» فعلا با هیچ یک از شرکت‌های اینترنتی جلسه‌ای نداشته است.
نبود سرمایه‌گذاری در توسعه
با این حال روز گذشته ۲۳ مهر عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در حاشیه کنفرانس ظرفیت شبکه ملی اطلاعات در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره کاهش کیفیت و اختلال در شبکه اینترنت گفت که دلیل اصلی این مشکل، نبود سرمایه‌گذاری در شبکه ارتباطات در سال‌های گذشته است.
عیسی زارع پور در حاشیه این کنفرانس در پاسخ به این سوال که ادعا می‌شود از زمان تغییر دولت پهنای باند به کشور وارد نشده است، بدون این که پاسخ روشنی بدهد، گفت: «ما یک مشکل کلان‌تر داریم که آن هم این بوده که در چند سال گذشته سرمایه‌گذاری لازم برای توسعه در بخش ارتباطات به چند دلیل صورت نگرفته است.»
او ادامه داد: «اولین دلیل آن مشکل تحریم‌ها بوده که به اپراتورها اجازه نداده تجهیزات خود را سریع‌تر وارد کشور کنند و شبکه خود را توسعه دهند. از سوی دیگر اپراتورها هم نتوانسته‌اند توسعه لازم را به دلیل نبود سرمایه‌گذاری روی شبکه خود ایجاد کنند.»
او دلیل دوم در این زمینه را بحث کرونا و غافلگیر کردن این صنعت معرفی کرد و گفت که با آمدن کرونا اکثر کارها آنلاین شد و از آموزش گرفته تا کارهای بانکی و خرید، همه و همه توسط فضای مجازی صورت گرفت.
زارع‌پور با بیان این مطالب گفت: «با آمدن کرونا میزان استفاده از ترافیک چند برابر شد آن هم در شرایطی که شبکه برای این حجم از استفاده آماده نشده بود.»
وی تأکید کرد: «کشور در زمینه ارتباطات در هسته شبکه خود با مشکلی مواجه نیست؛ اما باز شدن مدارس و دانشگاه‌ها باعث شد ترافیک شبکه اینترنتی افزایش پیدا کند و کاربران احساس خوبی از سرویس اینترنت خود نداشته باشند.»
زارع‌پور اعلام کرد که ظرف چند روز آینده با افزایش ظرفیت در شبکه امیدوار است، مشکل کاهش و اختلال در شبکه اینترنت آن هم در برخی نقاط حل شود.
دردسرهای کندی اینترنت
یکی از وعده‌های دولت سیزدهم تسهیل در کسب و کارهای اینترنتی و افزایش سرعت اینترنت بود به نوعی که رئیس جمهور وعده اینترنت رایگان برای اقشار ضعیف و با سرعت بالا را داده بود که گیمرها هم از آن لذت ببرند. وزیر ارتباطات هم یکی از برنامه هایش را رساندن فیبر نوری به تک تک خانه‌های مردم، اجرای پروژه فیبر در منزل و سرعت‌های چند گیگی اینترنت اعلام کرده بود اما حالا اینترنت روزهای خوبی را پشت سر نمی گذارد. بر اساس اطلاعات منتشر شده هم اکنون بیش از ۳۲ هزار کسب وکار اینترنتی در ایران فعال هستند که بخش بزرگی از آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی فعالیت می‌کنند و کندی یا قطع اینترنت، مشکلات زیادی را برای آن ها فراهم می کند که نیاز است هر چه زودتر مشکل برطرف شود.
