جمهوریت– علیرضا عیّاری – سازمان امور خارجی ایران، دفتر‌خانه ُغربا، دفتر امور خارج، امور دُوَل خارج و سرانجام وزارت امور خارجه قدیمی‌ترین وزارتخانه‌ای است که در ایران تشکیل شده و تاریخ تاسیس آن نیز به حدود دو قرن پیش که مصادف با زمامداری آقا محمدخان قاجار است باز می‌گردد.
این وزارتخانه از آغاز تا به امروز شاهد فراز و نشیب‌ها و ماجرا‌های بسیاری بوده است، نگارنده قصد پرداختن به جزئیات را ندارد، بنابراین در این فرصت به اسامی وزرا از ابتدا تاکنون اشاره داشته و پرداختن به جزییات را به یاری خدا به آینده موکول می نماید.
میرزا عبدالوهاب‌خان معتمدالدوله نشاط، نخستین وزیر امور خارجه ایران است پس از وی وزرای‌خارجه‌‌ی بسیاری به اسامی زیر برای مدتی عهده‌دار هدایت سکان این وزارتخانه بودند:
۲- حاج میرزا ابوالحسن‌خان شیرازی(ایلچی کبیر)، ۳- حاجی میرزا مسعود‌خان انصاری گرمرودی، ۴- میرزا تقی‌خان امیرکبیر، ۵- میرزا محمدعلی‌خان شیرازی، ۶- میرزا سعید‌خان موتمن‌الملک انصاری، ۷- حاجی میرزا حسین‌خان مشیرالدوله قزوینی(سپهسالار اعظم)، ۸- میرزا محمود‌خان ناصر‌الملک، ۹- میرزا یحیی‌خان مشیرالدوله، ۱۰- میرزا عباس‌خان قوام‌الدوله تفرشی، ۱۱- محسن‌خان مشیرالدوله، ۱۲- میرزا نصرالله‌خان مشیرالدوله نائینی، ۱۳- میرزا محمدعلی‌خان اعلاء‌السلطنه، ۱۴- میرزا جوادخان سعدالدوله، ۱۵- میرزا حسن‌خان مشیرالدوله، ۱۶- ابوالقاسم قراگوزلو(ناصر‌الملک)، ۱۷- میرزا اسماعیل‌خان ثقه‌الملک، ۱۸-میرزا ابراهیم‌خان غفاری(معاون‌الدوله)، ۱۹- حسینقلی‌خان نواب، ۲۰- میرزا علی‌محمد‌خان شریف‌الدوله، ۲۱- حاجی میرزا حسن‌خان محتشم‌السلطنه، ۲۲- میرزا حسن‌خان وثوق‌الدوله، ۲۳- میرزا حسن‌خان مستوفی(مستوفی‌الممالک)، ۲۴- علیقلی‌خان مشاور‌الممالک انصاری، ۲۵- اکبر‌میرزا صارم‌الدوله، ۲۶- میرزا اسداله‌خان مشارالسلطنه، ۲۷- فیروز‌میرزا نصرت‌الدوله، ۲۸- میرزا نصراله خلعتبری، ۲۹- علی منصور(منصور‌الملک)، ۳۰- ابوالفتح والاتبار، ۳۱- مصطفی قلی‌کمال هدایت(فهیم‌الدوله)، ۳۲- میرزا جهانگیر‌خان محبی، ۳۳- میرزا محمود‌خان مدیر‌الملک جم، ۳۴- میرزا تقی‌خان نبوی(معززالدوله)، ۳۵- دکتر محمد مصدق(مصدق‌السلطنه)، ۳۶- میرزا ابراهیم حکیمی، ۳۷- احمد قوام(نخست وزیر و وزیر امور خارجه)، ۳۸- محمد علی فروغی(ذکاءالملک)، ۳۹- میرزا حسن‌خان مشار(مشارالملک)، ۴۰- داوود مفتاح(مفتاح‌السلطنه)، ۴۱-فتح‌الله پاکروان( مشیر حضور)، ۴۲- ابوالقاسم عمید( انتظام‌الملک)، ۴۳- محمد علی فرزین، ۴۴- حسن علی غفاری(معاون‌الدوله)، ۴۵- باقر کاظمی(مهذب الدوله)، ۴۶- عنایت‌الله سمیعی(مدیر‌الدوله)، ۴۷- سید مصطفی عدل(منصور‌السلطنه)، ۴۸- علی سهیلی، ۴۹- مظفر اعلم(سردار انتصار)، ۵۰- جواد عامری، ۵۱- محمد ساعد مراغه‌ای، ۵۲- محسن رئیس، ۵۳- نصرت‌الله انتظام وزیری، ۵۴- انوشیروان سپهبدی، ۵۵- ابوالقاسم نجم(نجم‌الملک)، ۵۶- محمدعلی همایون‌‌جاه، ۵۷- موسی نوری اسفندیاری(موفق‌السلطنه)، ۵۸- علی اصغر حکمت، ۵۹- دکتر علی‌اکبر سیاسی، ۶۰- حسین اعلاء، ۶۱- دکتر علیقلی اردلان، ۶۲- محمود صلاحی(صلاح‌السلطنه)، ۶۳- عبدالله انتظام وزیری، ۶۴- حسین نواب، ۶۵- دکتر حسین فاطمی، ۶۶- دکتر جلال عبده، ۶۷- غلام‌عباس آرام، ۶۸- یدالله عضدی، ۶۹- حسین قدس نخعی، ۷۰- اردشیر زاهدی، ۷۱- عباسعلی خلعتبری، ۷۲- امیر‌خسرو افشار، ۷۳- احمد میرفندرسکی، ۷۴- شهید محمدعلی رجایی (سرپرست وزارت امور خارجه)، ۷۵- کریم سنجابی، ۷۶- ابراهیم یزدی، ۷۷-ابوالحسن بنی‌صدر، ۷۸- صادق قطب‌زاده، ۷۹- محمدعلی رجایی(همزمان با عنوان نخست‌وزیری عهده‌دار سرپرستی وزارت امور خارجه نیز بود)، ۸۰- میر‌حسین موسوی، ۸۱- علی‌اکبر ولایتی، ۸۲- سید کمال خرازی، ۸۳- منوچهر متکی، ۸۴- علی‌اکبر صالحی، ۸۵- محمد جواد ظریف ، ۸۶- حسین امیرعبداللهیان.
