روحانی و ظریف می‌دانستند هواپیمای اوکراینی با موشک ساقط شده؟

جمهوریت – محمود واعظی، رییس دفتر حسن روحانی در دوران ریاست جمهوری و از نزدیک‌ترین سیاستمداران به او به بخشی از مهم‌ترین انتقادات به دولت قبل پرداخت و از فعالیت روحانی در انتخابات مجلس، ماجراهای پرحاشیه دولت دوازدهم و مسائل آینده پرداخته است.

به گزارش منیبان مهمترین بخش های این گفت و گو را در ادامه می خوانید:

• در مورد روحانی هنوز موردی نشنیدم که راجع به انتخابات صحبتی کند یا بخواهد فعالیتی کند، اما حزب اعتدال و توسعه طبیعی است که به عنوان یک حزبی که بیش از ۲۰ و خرده‌ای سال در همه انتخابات فعال بوده و جلسات‌اش مرتب تشکیل می‌شود، برنامه‌ای داشته باشد. البته این مدت در حزب، ما روی اعتراضات پاییز، ریشه‌یابی‌ها،‌ راه‌حل‌ها و اینکه چگونه می‌توانیم از این شرایط عبور کنیم، بحث و گفتگو کردیم. ما حزبی هستیم که به اصل نظام وفادار هستیم و مهم نیست که در مسئولیت دولتی باشیم یا نباشیم ولی وظیفه خود می‌دانیم که کشور ارتقا پیدا کند، این نظام، نظام ماندگاری باشد و مشکلات با راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز و اصلاح‌طلبانه نه به عنوان جریانی بلکه به عنوان تغییراتی که باید داده شود، حل شود. درباره مسئله انتخابات بستگی دارد که سیاست انتخابات چه باشد. دفعه قبل تمام کاندیداهای ما را ردصلاحیت کردند در صورتی که همه کاندیداهای ما اشخاص معتدلی هستند. اگر سیاست نسبت به گذشته یک مقدار تغییر کرده باشد، حتما حزب اعتدال و توسعه فعال خواهد بود. ما انتخابات را موضوعی می‌دانیم که بسیاری از خواسته‌هایی که نباید به خیابان بیاید، در صندوق رأی می‌آید و نماینده از طرف تفکرهایی که در خیابان هستند در مجلس حقوق آنها را دنبال می‌کند. چون به این اعتقاد داریم، دنبال این هستیم که فعال باشیم مگر اینکه محدودیت‌ها به حدی باشد که فکر کنیم فعالیت ما در انتخابات اثری ندارد.
•  ما فکر می‌کنیم کاری که روحانی کرد کار ماندگاری باشد. روحانی برای انتخاب کابینه‌اش در سال ۹۲ گفت این کشور نمی‌تواند توسط یک گروه خاص و محدود اداره شود. روحانی از همه افراد باتجربه، معتدل، از طیف معتدلین اصلاح‌طلب، معتدلین اصولگرا و معتدلین که وابسته به این دو گروه نیستند ولی خودشان یا حزب دارند یا ندارند استفاده کرد. در دو دولت روحانی ما هم اصلاح‌طلب و هم اصولگرای معتدل و هم حزب اعتدال و توسعه را در کنار هم داشتیم.
• در این چارچوب ما میان ناطق نوری و دوستانشان، لاریجانی و دوستانشان، باهنر و دوستانشان، فاصله‌ای مشاهده نمی‌کنیم. برای نمونه افرادی مثل مرعشی و حزب کارگزاران و حتی کسان دیگری هم در اصلاح‌طلبان هستند که فکر نمی‌کنیم خیلی با آنها فاصله داریم چون اعتقاد ما بر این است که یک فرد متدین، مسلمان و شیعه نمی‌تواند به اصول اعتقادی خودش پایبند نباشد، حالا اگر اسم این را می‌خواهید بگذارید اصولگرایی، اشکال ندارد، هر اسمی بخواهید بگذارید، من به عنوان یک فرد به این اصول اعتقاد دارم. از طرف دیگر من به عنوان یک آدم سیاسی در این کشور مگر می‌توانم اصلاحات را قبول نداشته باشم؟

• در مورد هواپیمای اوکراینی و شبی که به ما خبر دادند که آمریکایی‌ها حاج قاسم را در عراق ترور کرده‌اند خیلی شب سختی بود. بعد سقوط هواپیمای اوکراینی خیلی سخت بود. مخصوصا آنجایی که دیگران در خارج گفتند این سانحه نبوده و آن را ساقط کرده‌اند، اینجا هم ما پیگیری می‌کردیم می‌گفتند نه، تا وقتی که دیگر متوجه شدیم، خیلی سخت بود. در آن مدت روحانی بر اینکه هر چه زودتر بیانیه داده شود و هر آنچه که هست را به مردم بگویید اصرار می‌کرد. روحانی، اسلامی و ظریف نمی‌دانستند هواپیمای اوکراینی ساقط شده است.
• در دولت هیچ‌ کس اطلاع نداشت نه اینکه من ندانم، ظریف نمی‌دانست، اسلامی به عنوان وزیر راه و شهرسازی که هواپیمایی زیر نظر او بود نمی‌دانست، روحانی نمی‌دانست فکر می‌کنم ما همان روز جمعه‌ای که روحانی دستور داد دبیرخانه جلسه‌ای بگذارد ظهر بود که من با ظریف و اسلامی تماس گرفتم آنجا بود که او یک بوهایی برده بودند وگرنه ما نمی‌دانستیم.
• در سیاست خارجی، در برخی از مسائل باید اتفاق نظر باشد و دولت نمی‌تواند هر کاری که دلش می‌خواهد انجام دهد. مذاکره مستقیم با آمریکا چه در زمان حضرت امام و چه در زمان مقام معظم رهبری حتما باید با اذن رهبری انجام شود. ما در مذاکرات اولی که روحانی می‌کرد، اذن داشتیم بگوییم که در قالب ۱+۵ که نشستیم با آمریکایی‌ها هم بتوانیم در چارچوب همان بحث هسته‌ای مذاکره کنیم و این کار هم شد. ظریف هم این کار را کرد و با جان کری صحبت کرد، البته صحبت‌هایی هم که می‌کردند در چارچوب همان اذنی بود که داشتند. یعنی من شاهد هستم که ظریف بسیار آدم متدینی است و از چارچوبی که مقام معظم رهبری ترسیم کرده بودند بیرون نرفت. من اینجا این موضوع را باید شهادت بدهم که برخلاف حرف‌هایی که برخی می‌زنند، ظریف در چارچوب عمل کرد و آدم بسیار متشرّعی است. در دوران عراقچی و در دوران بایدن که مذاکرات شروع شد یک چنین اذنی را نداشتیم. آمریکایی‌ها از ما خواستند اگر به جای اینکه از طریق «مورا» این مطالب رد و بدل شود مستقیم صحبت کنیم زودتر به نتیجه می‌رسیم و زبان یکدیگر را بهتر می‌فهمیم تا اینکه شخص دیگری یک چیزی از حرف‌های شما متوجه می‌شود را بیاید به من بگوید و بعدش هم از پاسخ من یک چیزی بفهمد و بیاید به شما بگوید، ممکن است در این وسط یک چیزهایی گم شود. روحانی موافق انجام مذاکرات مستقیم بود چون می‌دانستیم نتیجه بهتری حاصل خواهد شد اما تصویب نشد.