مطهره شفیعی در آرمان ملی نوشت: «اصلاحات نمی‌میرد» حتی کم‌رمقی این جریان سیاسی ضربه مهلکی به جامعه است چرا که اصلاحات نیاز ضروری برای پیشرفت در هر حوزه‌ای است. در میدان سیاست هم اصلاح‌طلبان سال‌های سال است که بر عهد خود با مردم پایبند هستند و از هر فرصتی برای اصلاح امور مطابق خواست جامعه استفاده می‌کنند. اکنون جریان اصلاحات درصدد اصلاحات درون‌جریانی است و سازوکار تصمیم‌سازی این جریان از شورای‌عالی سیاست‌گذاری به شکل دیگری که احتمالا پارلمان اصلاحات باشد تغییر خواهد کرد. یکی از ویژگی‌های جریان اصلاحات تصمیم‌گیری جمعی و اجماع است و تصمیمات فردی در این جریان معنا ندارد، چنانکه طی سال‌های گذشته از عمر جریان اصلاحات اعضای این جریان با حضور در نهادهایی که هر بار یک نام داشت به برنامه‌ریزی برای اتخاذ بهترین تصمیماتی می‌پردازند که خواست اکثریت از طریق آن محقق شود. شاید اذعان شود هدف این گرد هم آمدن‌ها پیروزی در انتخابات‌ها و کسب قدرت باشد اما همگان شاهد بودند اصلاح‌طلبان در روزهای دور از قدرت هم جلسات منظمی برگزار می‌کردند و به ارائه راهکار برای رفع مشکلات کشور می‌پرداختند. تا انتخابات مجلس ۹۸ تصمیمات اصلاح‌طلبان در شورای سیاست‌گذاری این جریان اتخاذ می‌شد اما اکنون نیاز می‌بینند که سازوکار دیگری در دستورکار قرار دهند.
چه شخصیتی رئیس می‌شود؟
ریاست شورا یا هر نهاد دیگری که قرار باشد تصمیمات جریان اصلاحات در آن به تصویب برسد از اهمیت زیادی برخوردار است و شخصیتی برای جلوس بر کرسی ریاست انتخاب می‌شود که افکار و عقاید او موردتایید اکثریت اصلاح‌طلبان باشد. رئیس شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان محمدرضا عارف بود که چندی قبل استعفا داد. عارف در پست‌های مدیریتی کشور کارنامه قابل‌قبولی از خود بر جای گذاشت اما در مسند ریاست شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان نقدهایی به او وارد می شد از جمله اینکه در مواقعی که نیاز بود سخن بگوید و به دفاع از موضوعات مرتبط با جریان اصلاحات بپردازد سکوت می‌کرد. برخی گلایه‌ها از عارف هم سیاسی بود و زمانی که مشی و راهکار سیاسی او خوشایند برخی افراد و جریان‌ها نبود بر طبل ناکارآمدی عارف می‌کوبیدند. اکنون که قرار است سازوکار جدیدی برای پیشبرد اهداف جریان اصلاحات در نظر گرفته و شورای عالی سیاست‌گذاری منحل شود، این سوال مطرح است که چه شخصیتی ریاست آن را برعهده خواهد گرفت. تاکنون نام‌هایی برای جلوس بر کرسی ریاست مطرح شده است که در ادامه به بررسی آنها پرداخته می‌شود.
خاتمی ادعای ریاست ندارد
۱۴ تیرماه عضو عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان گفت: «در ساختار جدید همگی اتفاق‌نظر داریم اگر آقای خاتمی بپذیرد، به‌عنوان رئیس این ساختار معرفی شود.» اگرچه تقواییان از خاتمی برای ریاست نام می‌برد اما با مرور اظهارات رئیس دولت اصلاحات و واکنش‌ها به ریاست آن بر اصلاح‌طلبان می‌توان چنین نتیجه گرفت که خاتمی پذیرای این جایگاه نخواهد شد. چندی قبل چنین منتشر شد که رئیس دولت اصلاحات گفته است: «من هیچ‌وقت مدعی رهبری جریان اصلاحات نبودم، بلکه به خاطر توجه برخی از مردم در انتخابات اظهارنظر می‌کنم، وگرنه هیچ سیستم دموکراتی بنده را به عنوان رهبر جریان اصلاحات انتخاب نکرده است.» کمی بعد جواد امام مدیرعامل بنیاد باران این اظهارات را رد کرد و گفت: «خاتمی ادعای رهبری جریان اصلاحات را ندارد بلکه این جریان اصلاحات است که از فکر و تجربه وی استفاده کرده است.» اظهارات امام نشان از تمایل خاتمی به حضور در نقش راهنما و مشاور در جریان اصلاحات دارد و نه ریاست نهادی که قرار است اصلاح‌طلبان در آن به برنامه‌ریزی بپردازند. علاوه‌بر این غلامحسین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران چندی قبل گفته بود: «اقای خاتمی مورد احترام همه بوده و هستند، اما آیا به‌واقع آقای خاتمی اصلاحات را رهبری می‌کنند؟ اینکه زمانی در جریان انتخابات یا در مساله‌‌ای در حوزه دیگری ایشان اظهارنظری کنند و همه به نظر ایشان احترام بگذارند، به معنی رهبری نیست. رهبری یعنی ورود به مسائل، مدیریت و ساماندهی آنها»
جلوس عبدا… نوری بر کرسی ریاست
یکی دیگر از گزینه‌های مطرح برای ریاست بر نهاد جدید اصلاح‌طلبان عبدا… نوری است. وزیر کشور دولت اصلاحات همواره در نقش مشاور و راهنما در کنار اصلاح‌طلبان حضور داشت و دارد. نوری به‌رغم تجارب زیادی که در عرصه سیاست‌ورزی دارد، هیچگاه خواهان جایگاه بالایی در این جریان نشد و اصلاح‌طلبان را به سمت مسیر اعتدالی و دوری از تندروی دعوت کرد. نکته قابل‌توجه آن است که عبدا… نوری از نخستین شخصیت‌های اصلاح‌طلب است که بر ایجاد سازوکاری برای اجماع در تصمیم‌سازی جریان اصلاحات تاکید کرده است. سال ۹۱ چنین منتشر شد که «عبدا… نوری به خاتمی گفته است که مهم‌ترین مشکل اصلاح‌طلبان این است که اتاق فکر ندارند. بر اساس برآورد او در ایران ۵۰۰ اصلاح‌طلب جدی و سرشناس وجود دارند که حرفشان قابل‌اعتنا و اعتماد است. خاتمی از بین آنها می‌تواند ۵۰ نفر را به عنوان مشاور و ۲۰ نفر را به عنوان مشاور ارشد انتخاب کند تا درباره مسائل کشور بحث کنند و پیشنهاد بدهند. این اتاق البته تنها دربرگیرنده فلان مجمع و جبهه و سازمان و حزب نخواهد بود و باید از همه گروه‌ها شکل گیرد. یکی از برنامه‌های این اتاق فکر می‌تواند انتخابات باشد و مشارکت یا عدم مشارکت یا شکل مشارکت در آینده سیاسی در آن بررسی شود. نه اینکه ناگهان یک روز قبل از انتخابات درباره آن تصمیم‌گیری شود.» ظاهرا اخیرا هم با عبدا… نوری برای پذیرش ریاست نهاد تصمیم‌ساز اصلاح‌طلبان صحبت شده است. چنانکه محمد سلامتی به‌تازگی گفته است: «ریاست شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان به آقای نوری پیشنهاد شد که شخص ایشان استنکاف کرد» اظهارات سلامتی نشان می‌دهد در پذیرش عبدا… نوری برای ریاست اجماع وجود دارد و به نظر می‌رسد نظر عبدا… نوری با توصیه خاتمی تغییر کند و او پذیرای ریاست در سازوکار جدید اصلاح‌طلبان باشد.
