جمهوریت – در روزهایی که گذشت خبر اخراج یک معلم مدرسه غیردولتی در شهرستان قائمشهر که مشغول همخوانی یک ترانه با دانش آموزانش در کلاس درس بود خبرساز شد و واکنش های مثبت و منفی بسیاری به همراه داشت و موجب طرح انتقادات و سوالات جدی از وزارت آموزش و پرورش در حوزه تربیتی و عملکردی شد؛ سوالاتی که به نظر می رسد زمان پاسخ به آنها مدت هاست که فرا رسیده است.
به گزارش ایسنا، انتشار ویدئوهایی از همخوانی چند ترانه مبتذل توسط دانش آموزان در فضای مدرسه، مسبوق به سابقه است و اتفاقا در سال ۹۸ که دابسمش هایی از ترانه مبتذل ساسی مانکن در فضای مجازی به صورت گسترده دست به دست می شد، حواشی بسیاری را برای آموزش و پرورش رقم زد و حتی منجر به لغو ابلاغ چند مدیر مدرسه شد.
انتشار این کلیپ ها، این نکته را یادآوری می کرد که جای شادی و فعالیت‌های نشاط آمیز در مدارس خالی است؛ هرچند فارغ از مباحث حقوقی انتشار تصاویر کودکان در فضای مجازی که باید در جای دیگری به آن پرداخت، پیش از این و در دوران کرونا شاهد وجه مثبت همخوانی و ایجاد نشاط در کلاس های درس و انتشار ویدئوهایی از روش های خلاقانه تدریس معلمان به ویژه در مقطع ابتدایی با کمک موسیقی و ترانه هایی بودیم که خودشان ساخته بودند.
فعالیت های معلمان در آن روزها بارها مورد قدردانی از سوی نهادهای مختلف و به ویژه آموزش و پرورش قرار گرفت و دور از انصاف است که دستگاه تعلیم و تربیت را به کلی مخالف شادی، ایجاد نشاط و به کارگیری روش های خلاقانه تدریس در کلاس های درس بدانیم، اما موج واکنش های منفی نسبت به وزارت آموزش و پرورش درباره پخش کلیپ معلم قائمشهری و دانش آموزانش که مشغول همخوانی یک ترانه محلی بودند، از جایی به راه افتاد که دستور اخراج این معلم از سوی مدیرکل آموزش و پرورش استان صادر و برخورد با وی از سوی رئیس مرکز روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش اطلاع رسانی شد.
اگرچه محتوای ترانه مذکور برای گروه سنی دانش آموزان به ویژه در دوره دبستان، نامناسب و مبتذل است و برخورد با مدرسه و این معلم که برخی اقدام او را در راستای بلاگری و افزایش مخاطبانش در فضای مجازی دانسته اند، از سوی آموزش و پرورش ضروری بود، اما اقدام سلبی و یکباره در صدور دستور اخراج، ورق ها را برگرداند و بار دیگر آموزش و پرورش را که هنوز نتوانسته خود را با نیازهای روز کودکان و نوجوانان نسل جدید همسو کند، روش های تربیتی کارآمد را به کار بگیرد و با زبان نسل جدید با آنها سخن بگوید در سیبل انتقادات قرار داد.
کورش محمدی، رئیس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران در گفت وگو با ایسنا، در این باره اظهار کرد: تردیدی نیست که در همه نظام های اموزشی دنیا، اصول مراقبتی ویژه ای برای سنین اموزشی مختلف به ویژه دوره ابتدایی دارند و این ویژگی‌های تربیتی برایشان مهم است. این یک اصل مهم و پذیرفته شده در نظام تعلیم و تربیت کشورهای مختلف است که باید اصولی را در حیطه رفتارهایی که از طرف معلمین و نظام آموزشی به دانش آموزان منتقل می شود وضع کرده و رعایت کنند.
وی افزود: اما در باب اینکه آموزش و پرورش ما در این قضیه چگونه عمل کرد، دو نکته وجود دارد. نکته نخست اینکه این قضیه برای بار اول نبود که اتفاق می افتاد و در گذشته هم شاهد پخش موزیک هایی چون «آقامون جنتلمنه» بودیم که در سطح گسترده و در حیاط مدارس همخوانی می شد که برای منِ کارشناس بسیار نگران کننده بود و همان موقع هم هشدارهایی به آموزش و پرورش داده شد که این موضوع را به صورت جدی آسیب شناسی کند، اما حرکت جدی در این زمینه صورت نگرفت.
رئیس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران با بیان اینکه گویی آموزش و پرورش نمی خواهد حرکتی در خور و درست در این زمینه داشته باشد و تغییری در روش های آموزشی اش ایجاد کند گفت: اگر امروز کودکان ما در سن دبستان، ترانه ای که ویژه بزرگسالان است را حفظ کرده و لزوما هم در مدرسه یاد نگرفته بلکه الگوهای خودش را در خانواده و جامعه هم داشته باید از آموزش و پرورش انتظار پاسخ به سوالات جدی در حوزه تربیتی داشت. «وزارت آموزش و پرورش ایران، آقای وزیر آموزش و پرورش، شما چه خوراکی آموزشی و تربیتی برای دانش آموزان سنین پایه در کشور تدارک دیده اید؟ »
محمدی ادامه داد: وقتی خوراک تربیتی ندارید، نظام تعلیم و تربیت را هر روز ناکارآمدتر می کنید، نظام تعلیم و تربیتی که از آن چیزی جز رقابت و هیچان خارج نمی شود. در چنین شرایطی طبیعی است کودکی که در خانه و بیرون از مدرسه، الگوهای قوی تری دارد، یک موزیک را که با هیجان و جذابیت های مورد نیازش انطباق دارد حفظ کند و سرکلاس بخواند.
آموزش و پرورش محل رفتارهای هیجانی نیست
وی به برخورد نامناسب با معلم این مدرسه که اقدام به تهیه ویدئو از دانش آموزانش کرده و در فضای مجازی منتشر کرده بود نیز اشاره کرد و گفت: نکته دوم در این ماجرا این است که آموزش و پرورش محل رفتارهای هیجانی نیست. سوالم این است که آیا برای این معلم که اتفاقا جوان هم هست و تجربه ای ندارد، دوره های بازآموزی و آموزشی که اصول تربیتی ارتباط با دانش آموزان را فرابگیرد برگزار شده است؟
رئیس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران اضافه کرد: این خطا اتفاق افتاده، اما آموزش و پرورش صورت مسئله را پاک می کند و با برخورد هیجانی، دستور اخراج صادر می کند عنوان کرد: آنچه که برای ما مهمتر از داستان این کلاس و این معلم است، تداوم این رفتارها در آموزش و پرورش و بی توجهی و غفلت از اصول حوزه یادگیری است. با این کاری که آموزش و پرورش انجام داد که معتقدم یک رفتار هیجانی، بدون بررسی و بدون آسیب شناسی بوده، یک نیروی جوان از دست رفته و از سیستم آموزشی خارج شده است.
محمدی با بیان اینکه این در حالی است که می شد مشکل را با یک تذکر و یک بازآموزی برطرف کرد گفت: با این رفتار آموزش و پرورش، فضای مجازی از این معلم، قهرمان ساخته و ملکه ذهن کودکان و نوجوانان می شود و اثرات منفی این رفتار آموزش و پرورش به مراتب بسیار بیشتر از آن چیزی است که مدنظرش بوده است.
نظام تعلیم و تربیت فاقد برنامه، استراتژی و ایدئولوژی تربیتی برای نسل پایه است
وی ادامه اد: این معلم توانسته با شاگردانش ارتباط موثر برقرار کند که نکته مهمی است. در حوزه مسائل تربیتی و اصول مترتب بر حوزه یادگیری، جذابیت و منطبق بودن آموزش با هیجانات کودک بسیار مهم است. آیا در جریان یادگیری امروز جذابیتی تعریف کرده ایم که در کنار اصول اصیل و منطبق با مسائل دیتی و تربیتی خودمان قرار بگیرد؟ در آموزش و پرورش چنین چیزی نداریم و برای نظام تعلیم و تربیتی که فاقد برنامه، استراتژی و ایدئولوژی تربیتی برای نسل پایه است، طبیعی است که این اتفاقات می افتد و این بار اول نبود، آخرین بار هم نخواهد بود.
رئیس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران با تاکید براینکه با این برخورد سلبی مشکلی حل نمی شود گفت: بهتر بود که آموزش و پرورش به جای برخورد سلبی و چکشی، شرایطی را ایجاد می کرد که با گروهی از کارشناسان، وضعیت را آسیب شناسی کند. پس این حوزه کی قرار است به تحول برسد؟ این اتفاقات نشانه هایی از نارکارآمدی اهداف تعلیم تربیتی است که مدنظر خود آموزش و پرورش است.
محمدی با بیان اینکه اگر یک معلم نتواند ارتباط موثری با شاگردانش برقرار کند در انتقال مفاهیم تربیتی و آموزشی موفق نخواهد بود گفت: وی نمونه ای از جامعه معلمین ماست، جامعه ای پرانرژی و ارزشمند که ظرفیت های بسیار خوبی دارند و اگر برنامه ریزی و از این ظرفیت ها به خوبی استفاده شود شاید خیلی از مشکلات ما درد جامعه توسط معلمان خوب و متعهد حل شود. همانطور که گفته شد امروز روش اخراج جواب نمی دهد و بهتر بود که آموزش و پرورش روش اصلاحی را در پیش بگیرد.
به گزارش ایسنا، طی دو روز گذشته اخبار مختلفی پیرامون وضعیت فعلی این معلم منتشر شد؛ از استخدام او توسط یک باشگاه ورزشی گرفته تا نامه یک عضو مجلس خبرگان رهبری خطاب به استاندار مازندران برای بازگشت او به کلاس درس به مناسبت عید سعید مبعث. همچنین اموزش و پرورش مازند ان در اطلاعیه ای اعلام کرده است که «مدیر مدرسه طی نامه ای درخواست تجدیدنظر کرده و معلم مربوطه نیز با اعلام ندامت و اذعان به عدم توجه به آثار سوء شانیت بخشی به برخی رفتارهای غیراخلاقی و هنجار شکن موجود در متن این ترانه، درخواست مساعدت جهت جبران اتفاقات اخیر را داشته است.» در خاتمه اطلاعیه مزبور، آموزش و پرورش این استان از بررسی موضوع تجدیدنظر خواهی در شورای نظارت برمدارس غیردولتی خبر داده است. علاوه براین مدیرکل اموزش و پرورش استان از حل مشکل و بازگشت معلم قائمشهری به کلاس درس خبر داده است.
