جمهوریت – روزنامه اطلاعات نوشت: حاکمیت به جای آسیبشناسی مصادیق، باید به این پرسش بنیادین پاسخ دهد که چرا دولتها در فرهنگسازی تا این حد ناکام ماندهاند؟
بیش از چهار دهه است که دولتها با همه توان، آموزش پاکدستی میدهند و به قول یک مقام قضایی آمار و میزان اختلاس به طور تصاعدی بالا میرود. همین طور که در همین مدت، دولتها با همه ابزارهای ممکن بر مقوله حجاب تأکید کردند و نهایتاً با ناکامی در فرهنگسازی پس از این همه مدت، ماجرای گشت ارشاد شهرک غرب و برخورد خشن با آن دختر بیمار و مادرش را به وجود آوردند و ناچار به عذرخواهی شدند.
دولتها چگونه میتوانند به درون فرهنگ نفوذ کنند و آن را با خواستهای خود تغییر دهند، اصلاح کنند، بهبود بخشند و…؟ پاسخ همه جانبه به این پرسش کاری دشوار است. شاید برخی دیدگاهها بر این باشد که همان بهتر که دولتها یارای نفوذ و دستکاری در فرهنگ را ندارند. اما دسترس پذیرترین پاسخ به این سؤال، نظام آموزش و پرورش است. آموزش و پرورش بزرگترین نهاد آموزش فراگیر و رسمی است که کودکان را از پس از خردسالی تا آغاز جوانی در اختیار میگیرد و میتواند به آنها آنچه میخواهد بیاموزاند.
به عبارتی آموزش و پرورش میتواند فرهنگ نسل بعد را شکل دهد. چنانکه به عقیده جورج لوکاچ، آموزش و پرورش بزرگترین و قدرتمندترین نهاد تحت سلطه دولتهاست که میتواند ارزشها و باورها و خواستهای دولتها را به نسلهای در حال شکل گرفتن بباوراند یا تحمیل کند.
تجربه عملی نشان میدهد تئوری جورج لوکاچ چندان درست از آب در نیامد. نگاهی به پهنا و عمق جامعه نشان میدهد که ارزشهایی مانند مهربانی، دوستی، سلامت نفس، اخلاق مداری، پرهیز از انواع انحراف و فساد، احترام به حقوق دیگران، قانع بودن به حق خود، رعایت حرمت بیتالمال و… که در نظام آموزش و پرورش ما، به طور مستمر و پیدرپی به نسلهای دهههای پیش آموزانده شدند، اینک تا چه حد در جامعه غریب و مهجورند!
اما آیا دولتها، به واقع هیچ راهی به درون فرهنگ و «فرهنگی کردن» الزامات و ضروریات جدید ندارند؟ طبعاً، به رغم همه ناکامیهای موجود، یگانه راه فرهنگی کردن امور جدید، همان «آموزش» است. آموزش میتواند از مسیر نهادهای رسمی مانند آموزش و پرورش و دانشگاه باشد و میتواند با استفاده از ابزارهای غیررسمی آموزش مانند رسانههای تصویری و صوتی و کاغذی و دیجیتال و مجازی و… باشد.
اما نباید فراموش کرد که یگانه پیش شرط گریز ناپذیر آموزش، «اقناع» است. چنانچه دانش آموز به اقناع نرسد هیچ «بایسته»ای را نمیتوان به فرهنگ او واردکرد. اگر محصل ببیند که معلم او که درس اخلاق داده بود، در خیابان کاری دیگر میکند، هرگز آموزش او را نمیپذیرد. هر چند در امتحان جواب بدهد و نمره هم بگیرد.
اگر دانش آموز ببیند آنکه کتاب درس او را تدوین کرده بود، یا آن مدیر آموزش و پرورش یا وزیر یا وکیل یا نماینده مجلس یا پلیس یا قاضی یا به قول حافظ زاهدان جلوهگر، درخلوت کاری دیگر میکنند و به آنچه به او گفتهاند، باور ندارند، اصلاً چه توقعی است که بتوان برای آن طفل فرهنگی از جنس ادعای بیعمل ساخت؟
بیشتر بخوانید:
- امام جمعه تهران: اجرای قانون حجاب مطالبه ماست
- خاتمی: بی حجابها زنها و بچه های همان دزدها هستندجداسازی خانم و آقا در ادارات/ ورود بدون چادر ممنوع
- شهردار مشهد : دستور دادستان مشهد درباره ممنوعیت ورود به مترو بانوان بدحجاب ، خلاف قانون و سخنان رهبری است / اصرار دارند ، ابلاغ کردم
- لطفا ورود بد حجاب ها را به راهپیمایی ها و صندوق های انتخاباتی ممنوع کنید
- ایجاد پایگاه عفاف و حجاب در متروی تهران
- تذکر نماینده مجلس درباره برخوردهای گشت ارشاد
- اژه ای:جریانات سازمانیافته ترویج بیحیایی کشف شود
- واکنش قالیباف به رفتارهای سلیقهای در ترویج حجاب
- واکنش دولت به ممنوعیتهای تازه برای کمحجابها
- سردار شکارچی: با هنرمندانی که به اسم فیلمسازی ریشه عفاف را میزنند باید برخورد شود
- چرا مردم فکر میکنند کاسهای زیر نیمکاسه است؟
- واکنش وزیر کشور به فراخوان کشف حجاب
- باید قلم پای هرکس قصد تعرض به حجاب دارد را خرد کرد
- هشدار درباره دوقطبی باحجاب و بدحجاب
- بدحجابها، دستپخت تربیتی همین نظام هستند
- علم الهدى و بانوان بى حجاب در راهپیمایى ها
- واکنش مهدی کروبی به برخورد خشن با بدحجابها
- احمد خاتمی: منظورم بیحجابها بود، نه شُل حجابها
- نماینده مجلس : ولنگارتر از ایران کجا وجود دارد؟
- تشبیه قانون حجاب به نوشیدن یک پاتیل مشروب
- دبیر ستاد احیای نهی از منکر : دیوار تار موی زنان فرو بریزد ، بقیه دیوارهای نظام هم فرو میریزد
- حجاب حداکثری یا حداقلی/جامعه را چند پاره نکنیم
- ارتباط گشت ارشاد با فشارهای اقتصادی
- قرار است با گشت ارشاد، حواسها از گرانی پرت شود؟
- همشهری: مخالفت با “حجاب اجباری و گشت ارشاد” مثل مخالفت با “دستگیری دزد و قاتل” است