مجلس به ۳ دلیل وزیر صمت را برکنار می‌کند

جمهوریت – روز یک‌شنبه آزمون دیگری برای مجلس انقلابی اصول‌گراست. در هفته‌ای که گذشت موضوع استیضاح وزیر صمت و سپس عقب‌نشینی برخی از امضاکنندگان، به دنبال خود حاشیه‌های زیادی را ایجاد کرد. حاشیه‌هایی که گاه حتی از خود متن پررنگ‌تر شدند. مثل ادعای نماینده تبریز درباره ارسال ۷۰ خودرو شاسی بلند از سوی وزارت صمت برای برخی نمایندگان مجلس؛ موضوعی که خیلی زود توسط وزیر صمت تکذیب شد. نکته‌ی جالب این‌که بیشتر نارضایتی نمایندگان از عملکرد فاطمی امین در حیطه‌ی شرایط پیش آمده برای خودرو در کشور و تصمیمات متزلزل و گاه متناقض وزارتی است که قرار است سه حیطه‌ی صنعت، معدن و تجارت را تنها به‌دوش بکشد اما فرمانش در دست فردی‌ست که تا کنون چند بار به مرز از دست دادن اعتماد نمایندگان رسیده ولی هربار دستی از غیب ناجی‌اش شده است. چه این دست لابی قدرتمند دولت در مجلس باشد و چه هیئت رییسه‌ی لابی پذیر مجلس.

در این‌باره معین‌الدین سعیدی نماینده چابهار درباره احتمال طرح استیضاح وزیر صمت و یا منتفی شدن قطعی آن در هفته پیش‌رو به «خبرآنلاین» می‌گوید: «با این‌که برخی نمایندگان از سخنان مقام معظم رهبری این تفسیر را داشتند که باید از استیضاح عقب بکشند، اما به‌نظر من بیانات حضرت آقا ناقض نقش نظارتی مجلس نیست. طرح سوال و استیضاح وزیران حق مجلس است و این برنامه در روزهای آغازین هفته پیش‌رو همچنان ادامه دارد.»

سعیدی در پاسخ به این سوال که موافق طرح استیضاح وزیر صمت است یا مخالف آن، به‌طور صریح پاسخ نمی‌دهد اما کارنامه فاطمی امین را در حوزه‌ی خودرو بسیار ضعیف می‌داند. نظر سعیدی درباره مطرح شدن مکرر موضوع تفکیک وزارت‌خانه و ایجاد وزارت بازرگانی هم‌زمان با قوت گرفتن دوباره احتمال استیضاح، این است که: «من هم به این‌که چرا هربار موضوع وزارت بازرگانی، هم‌زمان با بحث استیضاح وزیر صمت مطرح و بعد فراموش می‌شود، مشکوکم، اما در عین‌حال موافق تفکیک مسئولیت‌های سنگین این وزارتخانه هستم و امیدوارم این اتفاق بیفتد و وزارت بازرگانی دوباره ایجاد شود.»

وی در پاسخ به پرسش خبرآنلاین درباره میزان لابی‌گری دولت و صحت ادعای نماینده تبریز در مورد اعطای خودروهای شاسی‌بلند به برخی نمایندگان مجلس گفت: «در این‌باره مجلس باید برای تنویر افکار عمومی دست به شفاف‌سازی بزند وگرنه این‌که نمایندگان شعار شفافیت بدهند، راحت است. من این‌جا اعلام می‌کنم که به من اصلا چنین پیشنهادی داده نشده است.» نماینده چابهار در مجموع تیم اقتصادی دولت را ضعیف دانست و با اشاره به عملکرد وزیر اقتصاد گفت: «تورم کالاهای اساسی مردم را به مشقت انداخته است و نمی‌توان از مجلس توقع داشت بی‌تفاوت باشد.»

اعتبار مجلس و شان نمایندگی زیر سوال رفته است

تکرار مکرر طرح‌ سوال و استیضاح نمایندگان مجلس اصول‌گرا از وزیران و سپس عقب‌نشینی از آن، عملکرد هیئت رییسه‌ی مجلس یازدهم را زیر سوال برده است. در نقد همین عملکرد، حشمت‌الله فلاحت پیشه نماینده سابق مجلس درباره این‌که آیا در ادوار گذشته مجلس باب بوده امضای نمایندگان پس از وصول از پای درخواست طرح استیضاح یک وزیر پس گرفته شود، به خبرآنلاین می‌گوید: «در گذشته این طور بود که نماینده‌ها امضا می‌کردند، استیضاح صورت می‌گرفت و در حین استیضاح ممکن بود استیضاح از عدد بیفتد. در مجلس دهم عملا یک ساز و کاری شکل گرفت تحت این عنوان که وقتی استیضاح اعلام وصول شد، دیگر کسی حق نداشت امضای خودش را پس بگیرد. برای اینکه شائبه‌ای به وجود نیاید.»

فلاحت‌پیشه تا حدودی لابی‌گری دولت را برای پیشگیری از استیضاح وزیران خود طبیعی می‌داند اما پس از اعلام وصول استیضاح معتقد است: «وقتی استیضاح اعلام وصول شد. دیگر روند طبیعی استیضاح باید شکل بگیرد و به جای این‌که وزیر با معاون پارلمانی و مدیرکل پارلمانی وزارتخانه به‌دنبال لابی‌گری باشند، باید به دنبال تهیه پاسخ به سوالات می‌رفتند.

وی عقیم ماندن هرباره‌ی طرح‌های استیضاح را به‌نوعی امتناع از شفافیت تعبیر و تفسیر می‌کند و می‌گوید: «با این‌که برای وزیر صمت خیلی لابی‌گری صورت گرفت تا استیضاحش اعلام وصول نشود، اما پس از اعلام وصول ، باز هم متاسفانه لابی‌گری‌ها ادامه پیدا کرد و نتیجه‌اش شد خبر خودروهای شاسی بلند اعطایی به برخی نمایندگان که به کل اعتبار و جایگاه مجلس آسیب زد.»

فلاحت‌پیشه درباره امکان راستی‌آزمایی و شفافیت مجلس در بررسی موضوع خودروهای شاسی‌بلند به خبرآنلاین می‌گوید: «ساز و کار درونی مجلس هیئت نظارت بر رفتار نماینده است. این هیئت باید بررسی کند و به صورت شفاف گزارش بدهد. اگر این کار درست صورت بگیرد، اثر اقناعی خواهد داشت و موثر است و گرنه هیچ منعی برای ورود قوه قضاییه وجود ندارد.»

فلاحت‌پیشه درباره‌ی اینکه آیا لابی‌گری در سطحی که بین نماینده‌ها خودرو توزیع و اعطا بشود در مجالس قبلی سابقه داشته یا نه، به خبرآنلاین می‌گوید: «به هیچ وجهه. اما در گذشته معدودی نماینده داشتیم که معروف بودند به کاسب. من معتقدم شان کلیت مجلس در هر دوره‌ای باید به دور از این مسائل کاسب‌کارانه باشد. اما این خبر به شان و اعتبار و جایگاه مجلس و تک تک نمایندگان آسیب می زند.» او تاکید دارد که اعلام وصول باید به معنی پایان لابی‌گری باشد.

فلاحت پیشه روند کنونی مسکوت ماندن استیضاح وزیران را در مجلس غیرطبیعی می‌داند می‌گوید: «در عمل اگر کسانی بخواهند برای عدم اجرای آیین‌نامه بهانه‌ای پیدا کنند، بهانه زیاد است. مثلا وقتی رهبری گفتند قوا با هم همکاری کنند، بلافاصله یک عده این‌را به‌معنای مخالفت ایشان با استیضاح اعلام کردند. اما واقعیتی که وجود دارد الآن معضل اصلی کشور معضل اقتصادی است و وزرای مربوط به این حیطه در دولت باید پاسخ‌گو باشند. وقتی در یک حوزه‌ای کار صورت نمی‌گیرد و شاخص‌های توسعه کشور در آن به شدت ضعیف است. آن وقت است که بخشی از نمایندگان می‌خواهند پیگیری کنند. اگر هیئت رییسه مانع پیگیری بشود، آن موقع این شکل تبانی به خودش می‌گیرد زیرا وقتی کسی ضعیف است، وظیفه نمایندگان است که از ابزارهای پنج گانه نظارتی خودشان استفاده کنند.»

او تاکید دارد: «اتقاقات رسوایی که در حوزه‌ی خودرو در کشور ما دارد صورت می‌گیرد در دنیای امروز بی‌سابقه است. هیچ‌گونه حقوق مصرف کننده‌ای دیده نشده است.»

فلاحت پیشه در تحلیل خود با توجه به عملکرد سابق این مجلس احتمال استیضاح وزیر صمت را قابل پشبینی نمی‌داند و می‌گوید: با توجه به شرایطی که پیش آمده و به سه دلیل؛ یکی بی‌سامانی حوزه‌ی صمت، دوم ظلمی که به مصرف کننده در حوزه بازار خودرو شد و سوم لابی گری‌ که شکل گرفت به طور معمول به خاطر این سه دلیل اگر در دوره هرکدام از مجلس‌های قبلی بود دیگر استیضاح قطعا رای می‌آورد و مجلس برای حفظ اعتبار خودش به استیضاح رای می‌داد. حالا وزیر هر کسی بود.»